De meteorologische lente nadert en misschien kun jij niet wachten tot het weer lekker lenteweer is? In deze lenteverwachting bespreken we of het dit jaar in Vlaanderen een zonnige, warme en droge lente wordt. Of krijgen we net als vorig jaar veel regen?
We bespreken in deze lenteverwachting vijf signalen voor de komende lente.
1. Wat is tegenwoordig een normale lente?
Bij lente denk jij misschien direct aan lekker in de zon zitten op het terras of in je T-shirt naar buiten kunnen. Aan het begin van de lente komt het daar echter nog niet zo vaak van. Zeker in maart, de eerste maand van de meteorologische lente, heb je meestal nog winterkleding nodig. We krijgen dan regelmatig nog een staartje van de winter. Gemiddeld is het in maart overdag een graad of 11 en ’s nachts een graad of 3, maar zeker aan het begin van de maand vriest het ook nog regelmatig. In Ukkel komt het gemiddeld nog vijf keer tot vorst.
Ook in april horen koude lentedagen er nog bij. Het weer verloopt vaak grillig met een afwisseling van fraaie lentedagen en nog een winterse speldenprik. Toch kan het ook al warm zijn met maxima van 20 graden en meer. Normaal gesproken gebeurt dit in Vlaanderen vier keer in april en op één van die dagen wordt het zelfs al een zomerse dag met minimaal 25 graden. T-shirt en korte broek komen dan af en toe al van pas.
Mei telt maar liefst elf warme dagen en al drie zomerse dagen (maxima van 25 graden en meer). In zeer uitzonderlijke gevallen wordt het zelfs al een keer tropisch warm. In de provincie Limburg ligt dit aantal warme en zomerse dagen vaak nog wat hoger en aan de kust valt de temperatuur juist nog wat lager uit.
De lente is daarnaast een zeer zonnig en droog seizoen met de meeste zonuren aan zee. Daarbij moeten de kuststreek het wel doen met lagere temperaturen, door invloed van wind over de nog koude Noordzee. Maar de zon maakt veel goed. Het centrum en noorden van het land zien meer stapelwolken, maar mogen ook rekenen op wat hogere middagtemperaturen.
In dit artikel lees je over het Belgische klimaat in de lente en de verschillen in het land.
Lees meer
Steeds warmere lentes
Door het opwarmende klimaat is de kans op een koude lente per definitie kleiner dan de kans op een warme lente. Maar liefst 18 van de 25 lentes (72%) in deze eeuw waren warmer dan de toen geldende normaal. Er verliepen vijf lentes (20%) kouder dan normaal en twee (8%) verliepen normaal. De laatste (iets te) koude lente beleefden we in 2023 met 10,2 graden. In 2021 was het echt een frisse lente met 8,8 graden. Ter vergelijking: de recordwarme lente van 2007 kende een gemiddelde van 12,3 graden. De koudste lente ooit was in 1837 met 4,9 graden.
De lente is sinds de start van de metingen te Ukkel in 1833 al 2,5 graad opgewarmd in Laag-België. Ook komt het gemiddeld steeds vroeger in het seizoen al tot de eerste fraaie lentedagen. Dat wil niet zeggen dat we daar elk jaar op mogen rekenen, in 2023 moesten we lang wachten op de eerste warme dagen. Vorig jaar was het een bijzonder zachte lente, maar ook de op één na natste lente. Van de hoge temperaturen konden we dus weinig genieten.
2. De invloed van de Noordzeetemperatuur
In de lente zien we vaak een afwisseling van milde zuidwestenwinden en koude noordwestenwinden, maar hoe mild of koud die winden precies zijn hangt ook af van de Noordzeetemperatuur. Aan het einde van deze meteorologische winter zien we dat de watertemperatuur vrij normaal is. Op de meeste plaatsen is het water voor de kust 5 à 6 graden en dat is heel normaal voor eind februari. De zeewatertemperatuur zal dus aan het begin van de lente geen afwijkende invloed hebben op de temperatuur in ons land.
Natuurlijk kan een bijzonder koude of zachte start van de lente wel voor afwijkingen in de zeewatertemperatuur zorgen later in de lente. Een koude Noordzee leidt vaak tot een frisser en zonniger weerbeeld, vooral in de kuststreek. Zeevlam kan soms wel spelbreker zijn. Is de zee warmer, dan verdampt er meer vocht en vormen zich meer wolken en stevigere buien, maar is het ook milder.
3. Het effect van La Niña
De afgelopen winter was er sprake van weerfenomeen La Niña. De invloed van La Niña op het weer in ons land is beperkt, maar juist voor de lente is er wel een verband te vinden. Na een La Niña is de kans op een natte lente kleiner dan normaal. Gemiddeld is deze kans 33% en na een La Niña is dat slechts 20%. Garanties op een droge lente hebben we hiermee zeker niet, want het verband gaat lang niet altijd op en de huidige La Niña is niet heel krachtig. Toch vergroot het de kans op een normale of droge lente wel iets.
Vorig jaar was er juist sprake van tegenhanger El Niño, die in ons land de kans op een natte lente vergroot. En dat hebben we geweten!
4. Wat tonen de seizoensmodellen?
In maart krijgen we volgens de seizoensmodellen te maken met een zuidwestelijke stroming. Dat levert over het algemeen zacht en wisselvallig weer op, waarbij regenzones en buien ons land regelmatig aandoen. Vooral begin maart lijkt vrij nat te verlopen, daarna nemen de droge dagen toe! Bij helder weer kun je dan een grote dagelijkse gang verwachten met frisse nachten en aangename middagen.
Ook voor april en mei tonen de weermodellen een grote kans op warmer weer dan normaal. In april valt daarbij een gebruikelijke hoeveelheid neerslag. Dat betekent dat er niet veel regen valt, want april is gemiddeld de droogste maand van het jaar. In mei wordt iets meer neerslag dan gebruikelijk verwacht, doordat de kans op regen- en onweersbuien stijgt.
Al met al lijkt het erop dat we een warmere lente dan normaal krijgen met een gebruikelijke hoeveelheid regen. We mogen dus uitzien naar meer fraaie lentedagen dan vorig jaar. Leg je zonnebril maar vast klaar!
5. Betrouwbaarheid seizoensmodellen in de lente
Natuurlijk is de betrouwbaarheid van maand- en seizoensverwachtingen nog niet zo groot als de verwachting voor vijf dagen vooruit; 60% versus 90%. Een seizoensverwachting moet ook echt anders bekeken worden, als een grove trend voor het seizoen. Ook in een gemiddeld zachte maand kan zomaar een koude week zitten en andersom. Dergelijke details zijn op zijn vroegst aan te geven in onze maandverwachtingen, die we vanaf komende week elke maand gaan maken. En je volgt de details natuurlijk in ons weerbericht België.
De lente staat ook bekend om zijn grilligheid, wat de verwachting nog wat onzekerder maakt dan een winter- of zomerverwachting. In de lente kan het weer van dag tot dag en van week tot week sterk verschillen. Door de sterker wordende zon wordt het geleidelijk warmer, maar tegelijk ligt de kou ook nog op de loer. De wind hoeft zeker in het begin van de lente maar even uit het noorden te waaien of we hebben te maken met winters weer. Een zuidenwind kan in de tweede helft van de lente al zomerse warmte in ons land brengen.
