Januari 2017: koud en zonnig

C2zXwDrXAAYEDYe-e1485954640841

Januari was een koude wintermaand met in Ukkel een gemiddelde temperatuur van 1,1 graden tegen 3,3 normaal. Sinds 2010 verliep januari niet meer zo koud. In 2010 was januari echter veel kouder met gemiddeld 0,1 graden. De laatste keer dat de gemiddelde temperatuur onder het vriespunt lag was in 1997 toen het gemiddeld -0,2 graden werd. In hogere delen van de Ardennen was het volop winter met de hele maand een sneeuwdek en regelmatig (zeer) strenge vorst. Met in Ukkel 83 uur zon tegen 58 normaal was het zeer zonnig. Met een gemiddelde windsnelheid van 12 km/uur tegen 16 normaal was het de rustigste januari sinds 2010.

Uiteindelijk kwam de temperatuur in Ukkel twintig keer onder het vriespunt uit tegen twaalf keer normaal. Strenge vorst (minima beneden -10 graden) kwam in Ukkel niet voor tegen één dag normaal. Op twee dagen bleef de temperatuur het hele etmaal onder het vriespunt. Normaal telt januari in Ukkel drie ijsdagen. Op 9 dagen viel sneeuw in Ukkel, tegen 4 dagen normaal. Op 13 januari werd een sneeuwdek van 8 cm gemeten. Sinds 2013 was zo’n dik sneeuwdek niet meer voorgekomen.

Januari-Ukkel-temperatuur1

Wintersport in eigen land

Op de Ardense hoogten was januari een echte wintermaand. Op 1 januari viel een pak sneeuw en het sneeuwdek groeide alleen maar verder aan. Rond het midden van de maand werd in de Hoge Venen lokaal 50 tot 70 cm gemeten. In Elsenborn kwam het 29 dagen tot vorst tegen twintig normaal. Tijdens tien nachten vroor het daar streng (minima onder -10 graden), waarvan drie nachten zeer streng (kouder dan -15 graden). Normaal komt het slechts drie dagen tot strenge vorst. In Saint-Huibert (Luxemburg) werden maar liefst achttien ijsdagen gemeten tegen zes normaal.

Winterse start

De eerste dag van het jaar begon met smeltende sneeuw in het centrum en sneeuw in de Ardennen. De temperatuur bleef in Ukkel onder het vriespunt met maximaal -0,5 graden. Daarmee was het de tweede officiële ijsdag van deze winter. Op 6 januari hadden we met -5,6 graden de eerste officiële matige vorst in Ukkel. In de Hoge Venen vroor het in de avond en nacht boven de sneeuw (zeer) streng met -12 tot -18 graden.

Een dag later kreeg het hele land te maken met (smeltende) sneeuw gevolgd door ijzel, waardoor code oranje werd afgegeven. Ten zuiden van Samber en Maas bleef de gladheid aanhouden en werd ook op 8 en 9 januari code oranje afgegeven. De dagen daarna werd het een stuk zachter.

Zeer zware rukwinden en veel sneeuw

Op 12 tot en met 15 januari werden de buien winters van karakter en werd opnieuw code oranje uitgeven voor gladheid. In de nacht van 12 op 13 januari was het door een depressie onstuimig, met rukwinden en sneeuw. In de hogere delen van het centrum viel plaatselijk 5-10 cm sneeuw en in de Ardennen lokaal 30 cm. In Zeebrugge (West-Vlaanderen) kwam het tot windkracht 9 en werd een zeer zware rukwind van 104 km/uur gemeten. Door de krachtige wind begon de sneeuw op sommige plaatsen te verstuiven.

Van 16 tot 27 januari stroomde met een (zuid)oostenwind koudere lucht over ons land. De temperatuur lag overdag rond of enkele graden boven het vriespunt, maar op sommige dagen bleef het ook overdag vriezen (in de Ardennen dagelijks). In de nachten vroor het in Laag-België licht tot matig en in de Ardennen (zeer) streng. Op 23 januari werd de laagste temperatuur bereikt, in Mürringen (Hoge Venen) daalde de temperatuur naar -20,2 graden.

De bittere winterkou ging langs ons land heen over Centraal- en Oost-Europa en de Balkan. In Zuid-Duitsland, -Frankrijk en de Alpenlanden was het de koudste januari in 30 jaar. Toch kon in ons land op verschillende plaatsen worden genoten van schaatsen op natuurijs en kon massaal geskied worden. Af en toe kwam dichte mist voor en viel uit deze mist wat lichte sneeuw.

Januari-Ukkel-neerslag1

Zacht, nat en somber slot van zonnige maand

Vanaf 28 januari ging de temperatuur snel omhoog, in Begijnendijk (Vlaams-Brabant) werd met 12,2 graden de hoogste temperatuur van deze maand gemeten. De laatste dagen van de maand waren somber, maar tijdens de koude periode scheen de zon vaak uitbundig. In de omgeving van Gent en Antwerpen was januari bijzonder zonnig met ruim 90 uur zon. Ten zuiden van Samber en Maas scheen de zon 70-80 uur. In Ukkel verliep januari sinds 1833 slechts twaalf keer zonniger met 83 uur zon tegen 58 normaal.

Januari-Ukkel-zonuren1

De hoeveelheid neerslag kwam in Ukkel 12 mm lager uit dan normaal. Tijdens de koude periode viel weinig neerslag, maar in de avond en nacht van 12 op 13 januari werd in Vlaanderen op veel plaatsen meer dan 30 mm gemeten. Hevige regenval ging geleidelijk over in sneeuw. Ook op 30 januari was het nat, met op grote schaal 5-10 mm regen. De natste regio was West-Vlaanderen, met lokaal 100 mm. In de omgeving van Luik viel met circa 40 mm het minst.

Foto: Bart Goudeseune