November 2017: natte herfstmaand met koud slot

Februari_zacht_somber_en_nat_Foto_Gerard_Kiewiet_a9kkox-e1489066659661-640x300

November 2017 was een natte herfstmaand. In Ukkel viel 106 mm tegen 76 mm normaal. Daarmee is november tot nu samen met september de enige natte maand van dit jaar. De hoeveelheid zon en de temperatuur weken nauwelijks af van de norm, zo scheen de zon 67 uur tegen 66 uur normaal. De gemiddelde temperatuur komt op 6,6 graden uit tegen 6,8 normaal. Eerst leek de maand zeer zacht te worden, maar de laatste week verliep koud met winterse neerslag en vorst. Daardoor was het soms glad op de weg.

Ondanks de normale maandtemperatuur zijn in bijna 200 jaar metingen slechts 53 novembermaanden warmer verlopen dan dit jaar. De hoogste temperatuur van de maand werd gemeten in Kleine-Brogel (Limburg). Op 4 november liep de temperatuur op naar 16,3 graden. Ook 23 november was het erg zacht met in Antwerpen een maximumtemperatuur van 16,2 graden. In Ukkel werd het 15,0 graden en dat was bijzonder. Gewoonlijk komen dagen met 15 graden of meer na oktober niet voor en is het eind november een graad of 8.

Daarna werd het gevoelig kouder. Op 26 november bleef het op Mont-Rigi de hele dag vriezen met maximaal -0,2 graden, de eerste lokale ijsdag van het najaar. Ook op 29 en 30 november bleef de temperatuur in de Ardennen een fractie onder het vriespunt. Normaal telt november in de Hoge Venen twee ijsdagen.

Winters slot

De laagste temperatuur werd gemeten op 18 november. In Elsenborn (Hoge Venen) koelde het af naar -5,3 graden, dit was de eerste matige vorst van het najaar. In Dourbes (Namen) werd het aan de grond -9,0 graden. Over de hele maand kwam het in Mont-Rigi, Elsenborn en Humain (Luxemburg) 9 keer tot vorst tegen 10 keer normaal.

Op veel plekken kwam het op 7 november tot de eerste vorst, maar in Ukkel lukte dit nog niet. Wel kwam de temperatuur meerdere nachten iets boven het vriespunt te liggen en vroor het aan de grond regelmatig. Normaal wordt de eerste officiële vorst in Ukkel half november genoteerd.

Temperatuur-Ukkel-november1-2017

Code oranje

Het koude slot van de maand ging gepaard met winterse buien. Door de vele hagelbuien was het in de laatste novemberweek regelmatig glad op de weg. Op de slotdag van de maand viel in Oost-Vlaanderen en het centrum de eerste (smeltende) sneeuw. In Gent viel 4 cm, in Halle 5 en in Aalst zelfs 9! Ook in Ukkel was het wit door een paar centimeter sneeuw.

In de Hoge Venen viel de eerste sneeuw al op 5 en 13 november. In de laatste week van november werd het grootschalig wit in de Ardennen. In Mont-Rigi lag een sneeuwdek van 9 cm op de laatste dag van de maand. In de Ardennen werd 10 keer met code geel gewaarschuwd voor gladheid. Op 30 november was de gladheid door sneeuw en bevriezing zo serieus, dat code oranje werd afgegeven voor het hele land, met uitzondering van het noorden en westen.

Normaal aantal zonuren

In Ukkel scheen de zon 67 uur tegen 66 uur normaal. In het westen was het een stuk zonniger met in de omgeving van Gent bijna 100 uur zon. In de Ardennen was het vaak somber en daar scheen de zon slechts 40-50 uur. Vooral de eerste week van de maand was de zon vaak te zien. 7 november verliep vrijwel zonnig. Daarna waren er ook regelmatig sombere dagen.

Zonuren-Ukkel-november-2017

Vooral aan het begin van de maand hadden we regelmatig te maken met dichte mistbanken. Op 7 november werd daarvoor in het westen en noorden gewaarschuwd met code geel. Soms was het zicht minder dan 200 meter.

Buien veroorzaken plaatselijk een zeer natte november

Met 106 mm tegen de gebruikelijke 76 normaal was de neerslagsom in Ukkel hoog. Verder dit jaar zijn, op september na, alle maanden droog tot uitzonderlijk droog verlopen. Langst de kust was het deze novembermaand nog een stuk natter met lokaal 140 mm. Ten zuiden van Samber en Maas viel plaatselijk nog wat meer. Zo viel in de Hoge Venen en de Gaumestreek plaatselijk 150 mm en in het uiterste zuiden van Namen viel zelfs ruim 160 mm. In die gebieden was november dus kletsnat.

Neerslag-Ukkel-november1-2017

Op 11 november was het in de Gaumestreek kletsnat. In Buzenol viel 19 mm. Op 12 november viel daar nog eens 13 mm. In Ukkel was dit de natste dag met 15 mm en in Izegem (West-Vlaanderen) zat zelfs 21 mm in de regenmeter. Ook in Charleroi en Mont-Rigi was het nat met respectievelijk 19 en 17 mm. Op deze dag werd in West-Vlaanderen gewaarschuwd voor onweer en zware rukwinden. In Zeebrugge werd een windstoot gemeten van 94 km/u en ook een dag later kwam het tot een zware rukwind van 90 km/u. Op 20 november viel in de Hoge Venen alweer veel neerslag met in Mont-Rigi 16 mm. Op 23 november was het op meer plaatsen kletsnat met in Ukkel 14 mm en in Spa (Luik) en Lobbes (Henegouwen) 16 mm. Een dag later viel in Brussel en Sint-Katelijne-Waver (Antwerpen) 12 mm.

Op 27 en 28 november viel lokaal veel regen door stevige buien. Daarvoor werd code geel afgegeven. Ten zuiden van Samber en Maas viel 27 november op grote schaal 20-25 mm. In Mont-Rigi viel 30 mm en in Buzenol (Gaumestreek) 47 mm! Ook op andere plekken was het nat, met in Beitem (West-Vlaanderen) 26 mm. Een paar dagen later was het weer raak, met in Izegem (West-Vlaanderen) 32 mm. Op de slotdag vielen flinke winterse buien, in Melle (Oost-Vlaanderen) viel 30 mm aan hagel en smeltende sneeuw, die zelfs even bleef liggen. In Gent viel 18 mm en in Oostende 15.