Recordvroege categorie 5 orkaan Beryl

Zware orkaan Beryl is afgelopen nacht aangesterkt tot een orkaan van de vijfde categorie. Nooit eerder bereikte een orkaan in de Atlantische Oceaan de hoogste categorie zo vroeg in het seizoen. Gisteren trok het systeem al over de bovenwindse eilanden Tobago, Grenada, Barbados, Saint Vincent en de Grenadines en Saint Lucia en nog een aantal kleinere eilanden.

Beryl is op dit moment een orkaan van de vijfde categorie op de schaal van Saffir-Simpson en daarmee een zogenaamde ‘zware orkaan’ of in het Engels ‘major hurricane’. Tijdens de passage van de bovenwindse eilanden werden windsnelheden gemeten tot 220 km/uur en windstoten liepen zelfs op tot 280 km/uur! Uit de eerste meldingen komt naar voren dat o.a. daken van huizen werden geblazen, bomen waaiden om of braken af en er is veel schade aan de infrastructuur.

Na de passage van de eilanden nam de windsnelheid verder toe naar 260 km/uur en de windstoten pakken nu uit tot boven 310 km/uur. Daarmee valt Beryl nu duidelijk in de zwaarste klasse op de orkanenschaal. Niet eerder kwam het zo vroeg in het jaar tot een categorie 5 orkaan.

Überhaupt is het volgens het National Hurricane Center van de NOAA pas de tweede keer in de geschiedenis dat er in juli een orkaan van de zwaarste categorie voorkwam op de Atlantische Oceaan. Orkaan Emily had in 2005 op 16 juli de primeur. Beryl bereikt deze status nu al veertien dagen eerder! In juni bereikte Beryl al de vierde categorie, ook dat was een record.

Beryl nu boven open water, Jamaica zet zich schrap

Orkaan Beryl bevindt zich nu boven open water en zet koers richting Jamaica. De orkaan trekt nu met een snelheid van 35 km/uur die kant op en zal daar naar verwachting woensdagmiddag Amerikaanse tijd aankomen. Bij ons is het dan woensdagavond. Naar verwachting trekt het zwaartepunt van de orkaan precies over Jamaica, maar er zit nog behoorlijk wat onzekerheid in de exacte koers van de orkaan. Sommige weermodellen laten de kern noord langstrekken en anderen langs de zuidkant van het eiland.

Wel zijn alle weermodellen het erover eens dat Beryl onderweg naar Jamaica aan kracht zal inboeten, doordat hij boven iets minder warm zeewater terecht komt en wind en droge lucht bovenin de orkaan wat zullen verzwakken. De verwachting is dat hij als categorie 3 orkaan bij Jamaica aankomt. De windsnelheden liggen dan rond 180 km/uur met windstoten tot 220 km/uur. Dat zijn nog altijd snelheden waar we ons in Nederland niets van kunnen voorstellen en die enorm verwoestend kunnen zijn. Het is wat dat betreft hopen dat het zwaartepunt van de orkaan niet pal over Jamaica trekt of dat het systeem al wat sneller verzwakt. Mocht Beryl wel recht over Jamaica trekken dan gaat dit ook gepaard met 100-200 mm regen en gevaar voor modderstromen en overstromingen.

Onderweg naar Jamaica kunnen Haïti en de Dominicaanse republiek te maken krijgen met een schampschot van Beryl. Dit betekent dat het tijdelijk stevig kan waaien, regenen en onweren. Daarbij kan veel regen in korte tijd overlast veroorzaken.

Lees ook: Alles wat je wilt weten over orkanen

Beryl tijdens de passage van de bovenwindse eilanden. Beeld: NASA.

Mexico krijgt ook met Beryl te maken

Na passage van Jamaica trekt orkaan Beryl naar het schiereiland Yucatan in Mexico en naar Belize. Zoals het er nu naar uitziet zal Beryl als hij donderdag of vrijdag daar aankomt een orkaan van de eerste categorie of een tropische storm zijn. Door wind op grote hoogte zal het systeem minder georganiseerd raken en verzwakken. Wel brengt het dan nog altijd honderden millimeters regen met zich mee en dat vormt dan ook het grootste gevaar. Het is vervolgens wel erg onzeker wat Beryl in de buurt van Mexico gaat doen. Het is niet uitgesloten dat de orkaan boven de Golf van Mexico weer aan kracht wint, maar daar zijn vooralsnog geen aanwijzingen voor.

Beryl beïnvloedt het weer in een nog veel grotere omgeving dan de al benoemde landen. Rondom het systeem zijn op grotere schaal banden met onstabiele lucht aanwezig, waarin stevige onweersbuien kunnen ontstaan die plaatselijk ook overlast kunnen veroorzaken.

Hoge golven

Beryl veroorzaakt ook hoge golven. Op zee kunnen die oplopen tot richting 10 meter en langs de kust worden golven verwacht van 5 meter hoog. Haïti, de Dominicaanse Republiek en Jamaica moeten hier rekening mee houden. En ook Mexico en Belize kunnen hier later mee te maken krijgen. Daarnaast zal de vloed sowieso meters hoger uitpakken dan normaal. De kustgebieden lopen dan ook het risico te overstromen.

Verwoesting op enkele bovenwindse eilanden

Het eiland Carriacou van Grenada werd maandag vol getroffen door Beryl, met windsnelheden tot 240 kilometer per uur. Het oog van de orkaan kwam daar in de vroege ochtend aan land. "Binnen een half uur werd Carriacou met de grond gelijkgemaakt", zei premier Dickon Mitchell tijdens een persconferentie. Hij zei dat er geen doden zijn gemeld, maar kon niet uitsluiten dat iemand is omgekomen. De nabijgelegen eilanden, waaronder Saint Vincent en de Grenadines, kregen volgens het NHC eveneens te maken met "catastrofale winden en levensbedreigende stormvloeden". (Bron: ANP)

Bronnen: I’m Weather, NHC en Wikipedia